JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Natuursprokkels

Tuin winterklaar maken

Putter of distelvink aan het snoepen van zaadjes (foto: Saxifraga/Piet Munsterman)

Putter of distelvink aan het snoepen van zaadjes (foto: Saxifraga/Piet Munsterman)

Afgelopen week weer eens wat tuinwerk gedaan. Allereerst het blad weg geharkt van het gras naar de borders. Terwijl ik daar mee bezig was, dacht ik aan mijn vader, want die riep altijd zo eind oktober begin november; “De tuin moet weer winterklaar gemaakt worden.” Tja en dan werd zo’n winterklare tuin helemaal plat gesnoeid, aangeharkt, waarbij veel plekken zwarte grond ontstonden, en de rozen werden met turf aangeaard. Tevens werd het zogenaamde onkruid helemaal weg geschoffeld en zag je nog meer zwarte ondergrond. Misschien wel netjes, maar niet natuurvriendelijk. Daarbij vraag ik me af wie heeft ooit bepaald, dat zo’n winterklare tuin van destijds netjes is? Het is daarom tijd om er anders naar te kijken en in te werken. Het bodemleven en de dieren in het versteende gebied moeten meer kans krijgen om te overleven.

Door dus je tuin op een andere manier winterklaar te maken, help je ook de natuur. Dieren, zoals de egel, kunnen in zo’n tuin een plekje vinden om te overwinteren en andere dieren vinden dan een plekje om te schuilen. Als je de herfstbladeren over de borders verspreidt, dan kunnen zij dienen als natuurlijke mulchlaag om de wortels van planten te beschermen tegen vorst. Naast dat de planten er profijt van hebben, hebben ook dieren er profijt van, want insecten, egels en andere dieren overwinteren vaak onder het bladerdek. Moet je her en der nog bomen en struiken snoeien, gebruik dan het snoeiafval om een takkenril te maken. Wat is dan een takkenril? Feitelijk is het een stapel van dood hout, snoeihout en afgestorven takken. Meestal gevormd tussen twee rijen paaltjes en dan dient zo’n takkenril als schuil-, broed- en overwinterplek voor dieren. Daarnaast heeft zo’n takkenril een nog grotere ecologische functie voor planten, mossen en insecten. Heb je in je tuin bijvoorbeeld teunisbloemen staan, laat dan de uitgebloeide stengels staan, want de zaaddozen zijn voedsel voor vogels en de stengels bieden een schuilplek voor insecten en overwinterende bijenlarven. Hoe mooi is het als je dan plotseling een stel putters op die stengels ziet zoeken naar zaadjes. Overigens geld dit niet alleen voor stengels van de teunisbloemen, maar ook voor andere plantensoorten. Oh ja en wat je helemaal niet moet doen in de nieuwe winterklare tuin is schoffelen! Dit is helemaal uit den boze, want dan verstoor je het bodemleven en breng je ook niet gewenste planten juist omhoog.

Wat kan wel

Wat je zeker wel kan doen is het blad van het gazon harken, want anders verstikt het gras en dat kan leiden tot gele en kale plekken. Ook het blad weghalen op paden, terras en trottoir is verstandig, want gladheid ligt op de hoek te loeren. Wat ook leuk is om te doen is het planten van mooie bloembollen, zoals bijvoorbeeld krokussen. Mocht je potplanten hebben staan, dan moet je die weldegelijk gaan beschermen. Staan in die potten niet winterharde planten, zet die dan binnen. Lukt dat niet bescherm ze dan door ze goed te bedekken. Dat kan door middel van stro en stro geeft weer mogelijkheden voor schuilplaatsen voor insecten. Maar het kan ook met jute of vliesdoek en als je meerdere potplanten hebt, zet ze dan lekker dicht bij elkaar.

Voederhuisjes

Zorg ook goed voor de vogels in versteende omgevingen. Hang bijvoorbeeld voederhuisjes op, maar niet te vroeg, want als er nog voldoende voedsel is, laat ze daar van genieten. Kijk ook goed waar je de voederhuisjes hangt, zodat de kat van de buren er niet bij kan. Veel plezier met het anders winterklaar maken van jullie tuinen.